Điều kiện duy nhất để phụ nữ độc thân ở Việt Nam được làm IVF sinh con

Phụ nữ độc thân tại Việt Nam sẽ có quyền thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bao gồm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), nếu có nguyện vọng, theo quy định mới có hiệu lực từ ngày 1/10.

Nội dung được quy định trong Nghị định 207/2025 của Chính phủ, chính thức có hiệu lực từ ngày 1/10, thay thế Nghị định 10/2015.

Phụ nữ độc thân được quyền thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản khi có nguyện vọng

Điều 3, Nghị định 10/2015 quy định nguyên tắc chỉ được áp dụng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) cho cặp vợ chồng vô sinh và phụ nữ độc thân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Trong Nghị định 207/2025 mới ban hành, phụ nữ độc thân chỉ cần "có nguyện vọng" là đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, trong đó có IVF.

Quy định mới này mở rộng quyền chủ động làm mẹ cho phụ nữ độc thân - những người không có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật. 

Thực tế, việc phụ nữ độc thân thực hiện IVF để sinh con đã được triển khai từ nhiều năm nay. Cơ sở y tế lấy trứng của người phụ nữ kết hợp với tinh trùng vô danh để tạo phôi. Tinh trùng vô danh là mẫu tinh trùng hiến trong ngân hàng tinh trùng, đảm bảo nguyên tắc giữ kín thông tin.

Trong Nghị định 207/2025, nguyên tắc vô danh giữa người hiến và người nhận tinh trùng tiếp tục được duy trì so với Nghị định 10/2015.

Nhiều đơn vị như Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội... khẳng định không được phép thực hiện IVF cho phụ nữ độc thân mà nguồn tinh trùng được lấy "đích danh" (nghĩa là phụ nữ có nguyện vọng kết hợp trứng và tinh trùng của người rõ danh tính mà giữa họ không có giấy tờ đăng ký kết hôn hợp pháp). 

Không ít phụ nữ độc thân hiện nay lựa chọn phương pháp trữ lạnh trứng để thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản khi có đủ khả năng kinh tế hoặc sẵn sàng cho việc làm mẹ.

Tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản và công nghệ mô ghép, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, 3-4 năm trở lại đây, số phụ nữ chủ động đi trữ trứng tăng, trung bình mỗi năm đơn vị này trữ trứng cho 100 ca, hầu hết là phụ nữ độc thân, độ tuổi trung bình phổ biến là 35-40.

Theo Bộ Y tế, kỹ thuật IVF được thực hiện tại Việt Nam từ năm 1998, đến nay đã có trên 150.000 trẻ ra đời từ kỹ thuật này. Hiện toàn quốc có hơn 50 cơ sở hỗ trợ sinh sản, làm chủ nhiều kỹ thuật tiên tiến trên thế giới, tỷ lệ điều trị IVF thành công ngày càng tăng, lên đến 70%.

Xử lý thế nào với trường hợp cặp vợ chồng gửi phôi đã ly hôn?

Thực tế, không ít cặp vợ chồng tiến hành gửi phôi để thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản khi có điều kiện, tuy nhiên khi chưa thực hiện thì đã ly hôn.

Chính phủ quy định trong trường hợp này, cơ sở lưu giữ phải hủy phôi, trừ trường hợp có văn bản đồng ý của cả hai vợ chồng về việc đề nghị tiếp tục lưu giữ phôi và cam kết chi trả chi phí lưu giữ theo quy định của cơ sở; hoặc đề nghị hiến phôi đang lưu giữ cho cơ sở lưu giữ để sử dụng vào mục đích nghiên cứu khoa học hoặc thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản cho một cặp vợ chồng hoặc một phụ nữ độc thân khác.

Cơ sở lưu giữ được phép sử dụng phôi của cặp vợ chồng đã ly hôn để thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản cho người vợ trong trường hợp có văn bản đồng ý của cả hai người.