Báo Mỹ: Trung Quốc khiến ngành quốc phòng Mỹ và phương Tây gặp khó

Các công ty quốc phòng phương Tây đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận những khoáng sản thiết yếu khi Trung Quốc siết chặt các quy định xuất khẩu, đặc biệt đối với khoáng sản phục vụ mục đích quân sự, báo Mỹ Wall Street Journal (WSJ) đưa tin.

Advertisement

Vũ khí phương Tây có nhiều thành phần được sản xuất từ khoáng sản và nguyên vật liệu của Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

Theo WSJ, từ đầu năm nay, trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung gia tăng, Bắc Kinh đã áp đặt các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt hơn đối với việc xuất khẩu đất hiếm và các khoáng sản quan trọng khác. Mặc dù một số dòng chảy thương mại đã được nối lại sau những nhượng bộ thương mại giữa hai bên, Trung Quốc vẫn duy trì hạn chế chặt chẽ đối với các vật liệu phục vụ mục đích quốc phòng.

Trung Quốc hiện cung cấp khoảng 90% đất hiếm của thế giới và giữ vai trò chủ đạo trong sản xuất nhiều loại khoáng sản quan trọng khác. Điều này khiến các doanh nghiệp phương Tây, đặc biệt trong lĩnh vực quốc phòng, rơi vào tình thế bị động. Một nhà sản xuất linh kiện cho máy bay không người lái (UAV) tại Mỹ đã phải trì hoãn giao hàng tới hai tháng do gặp khó khăn trong việc tìm nguồn cung nam châm không phải từ Trung Quốc – vốn được sản xuất từ đất hiếm.

Giá của nhiều khoáng sản phục vụ quốc phòng đã tăng gấp 5 lần so với trước khi lệnh hạn chế được áp dụng. Một công ty thậm chí phải mua samarium – loại nguyên tố cần thiết để chế tạo nam châm chịu nhiệt độ cao trong động cơ tiêm kích – với mức giá cao gấp 60 lần thông thường.

Giới chuyên gia nhận định tình trạng này phơi bày mức độ phụ thuộc lớn của chuỗi cung ứng quốc phòng Mỹ vào Trung Quốc, trong bối cảnh quan hệ giữa hai nước ngày càng căng thẳng. Các thiết bị như cảm biến hồng ngoại, kính nhìn đêm, hệ thống dẫn đường tên lửa và vệ tinh quốc phòng đều sử dụng linh kiện chế tạo từ khoáng sản có nguồn gốc chủ yếu từ Trung Quốc.

Dù đã có nỗ lực tìm nguồn thay thế, nhưng theo những người trong ngành, nhiều nguyên tố đất hiếm quá đặc thù đến mức không thể sản xuất hiệu quả ở phương Tây.

Ngoài đất hiếm, kể từ tháng 12 năm ngoái, Trung Quốc còn cấm xuất khẩu germani, gallium và antimon sang Mỹ. Đây là những khoáng sản dùng để chế tạo đạn dược, thiết bị nhìn đêm và các hệ thống cảm biến.

Theo dữ liệu từ công ty phần mềm quốc phòng Govini, hơn 80.000 bộ phận trong các hệ thống vũ khí của Lầu Năm Góc hiện phụ thuộc vào khoáng sản nằm trong diện bị Trung Quốc kiểm soát xuất khẩu. Gần như toàn bộ chuỗi cung ứng các khoáng sản trọng yếu của Bộ Quốc phòng Mỹ đều liên quan đến ít nhất một nhà cung cấp Trung Quốc.

Trung Quốc đã yêu cầu các công ty phương Tây nộp đầy đủ tài liệu về mục đích sử dụng đất hiếm nhập khẩu. Trong một số trường hợp, các nhà nhập khẩu phải cung cấp hình ảnh sản phẩm, dây chuyền sản xuất để chứng minh không dùng cho mục đích quân sự. Điều này khiến việc tích trữ khoáng sản trở nên gần như bất khả thi đối với nhiều doanh nghiệp quốc phòng phương Tây, theo WSJ.