Vàng đang thay thế đồng USD làm đồng tiền dự trữ toàn cầu

Chuyên gia tài chính Nassim Taleb – tác giả cuốn sách nổi tiếng "Thiên nga đen" – cảnh báo rằng vàng đang trở thành đồng tiền dự trữ thực sự của thế giới, trong khi các chính sách thuế quan và nhập cư của chính quyền Trump có thể làm tổn hại nghiêm trọng tới nền kinh tế Mỹ.

Vàng đang dần thay thế USD làm đồng tiền dự trữ

Theo Nassim Taleb, dù đồng USD vẫn là phương tiện thanh toán chính và là đơn vị định giá hàng hóa trên thị trường toàn cầu, nhưng vàng mới là “đồng tiền dự trữ trên thực tế” hiện nay. Ông lý giải rằng các giao dịch vẫn diễn ra bằng USD, nhưng sau đó phần lớn giá trị lại được quy đổi ngược về vàng.

Taleb viện dẫn việc nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới tăng tích trữ vàng trong thời gian gần đây như bằng chứng rõ ràng. Ông nhấn mạnh rằng xu hướng này không bắt đầu từ thời Trump, mà đã khởi phát từ thời Biden – sau khi chính quyền Mỹ đóng băng tài khoản của những người có liên quan đến Tổng thống Nga Vladimir Putin. Hành động này khiến nhiều nước bắt đầu nghi ngờ sự an toàn của việc dự trữ bằng USD hoặc euro.

Xu hướng “chạy khỏi USD” tăng nhanh dưới thời Trump, khi các chính sách thiếu ổn định càng làm gia tăng cảm giác rủi ro của giới đầu tư và các ngân hàng trung ương. Taleb nhận định: "Vàng hiện giờ là nơi lưu giữ giá trị thực sự".

Advertisement

Các chính sách thuế quan của Mỹ có đang phản tác dụng?

Theo Taleb, cách chính quyền Trump triển khai chính sách thuế quan là "phi lý" và “giống như tự phá hoại con thuyền của mình”. Ông cho rằng việc áp thuế lên các mặt hàng Mỹ không sản xuất chẳng khác nào đánh thuế trực tiếp vào những người nghèo nhất – những người buộc phải chi tiêu cho hàng nhập khẩu giá rẻ.

Việc giảm thuế để bù đắp cũng không giải quyết được vấn đề, vì tầng lớp nghèo không phải là nhóm đóng thuế nhiều. Trong khi đó, tác động tiêu cực từ các chính sách này lại đè nặng lên tăng trưởng GDP. Taleb ví von: “Giống như việc bắt một bác sĩ phẫu thuật phải đi quét đường mỗi tuần một ngày. Chắc chắn sẽ làm giảm hiệu suất toàn bộ hệ thống”.

Ông không phản đối hoàn toàn thuế quan, nhưng khẳng định cần có chiến lược hợp lý và cân đối, thay vì triển khai một cách bừa bãi và cảm tính như hiện nay.

Khi được hỏi liệu nhóm cố vấn kinh tế của ông Trump – bao gồm những cái tên như Scott Bessant, Steven Miller hay Peter Navarro – có đủ năng lực không, Taleb đáp: “Họ không ngu, nhưng họ không phải chuyên gia trong lĩnh vực này”.

Taleb so sánh việc để những người không có chuyên môn quản lý chính sách kinh tế vĩ mô giống như “cho một nha sĩ đi phẫu thuật não”. Dù có thể họ làm tốt trong lĩnh vực khác, nhưng không có bằng chứng cho thấy họ có năng lực xử lý các vấn đề phức tạp như nợ công, tăng trưởng hay thị trường tài chính toàn cầu.

Ông cho biết mình đồng tình với nhiều nhà kinh tế học rằng chính sách hiện tại của Mỹ là “không hợp lý và thiếu chiến lược”. Việc đối đầu với Trung Quốc bằng các chính sách kiểu “ăn thua đủ” có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về lâu dài.

Tình trạng nợ công của Mỹ đang xấu đi như thế nào?

Taleb đặc biệt lo ngại về tình trạng nợ công của Mỹ. Ông cho rằng với lãi suất cao như hiện nay, chi phí trả lãi nợ ngày càng tăng, làm thâm hụt ngân sách nghiêm trọng hơn theo từng năm.

Mặc dù thị trường tài chính không luôn phản ánh đầy đủ các rủi ro dài hạn, nhưng vấn đề nợ tích lũy đang "phình to như quả cầu tuyết" và sẽ sớm gây ra các hệ lụy lớn nếu không có biện pháp kiểm soát.

Taleb cũng lưu ý rằng thị trường hiện tại bị chi phối nhiều bởi yếu tố phân bổ dòng vốn hơn là yếu tố kinh tế thực. Chính điều này khiến nhiều người nhầm tưởng về tính ổn định của thị trường, trong khi rủi ro tiềm ẩn ngày càng lớn.

Một vấn đề nghiêm trọng khác theo Taleb là chính sách nhập cư. Ông cho rằng nền kinh tế Mỹ – từ sản xuất đến dịch vụ – đều phụ thuộc nặng nề vào nguồn lao động giá rẻ từ các nước Mỹ Latinh và khu vực khác.

Nếu cắt đứt nguồn cung này, Mỹ sẽ đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động trầm trọng. Điều này sẽ đẩy giá cả tăng cao, ảnh hưởng đến đời sống người dân – đặc biệt là tầng lớp trung lưu và người có thu nhập thấp. Taleb cảnh báo: “Bạn sẽ không có ai cắt cỏ cho mình, và đừng mong đợi robot rẻ tiền sớm xuất hiện”.

Việc đặt kỳ vọng vào trí tuệ nhân tạo thay thế lao động giá rẻ, theo ông, là điều thiếu thực tế trong ngắn hạn. Các chính sách hiện tại không chỉ thiếu hiệu quả mà còn không tính đến các hệ quả lâu dài, tạo nên rủi ro hệ thống cho nền kinh tế.