Ông Donald Trump cho biết thỏa thuận đình chiến thương mại Mỹ - Trung đã được 'ký kết'

Tổng thống Donald Trump xác nhận Mỹ và Trung Quốc đã ký kết một thỏa thuận thương mại sau nhiều tháng đàm phán căng thẳng. Tuy nhiên, việc thiếu chi tiết cụ thể và những bất đồng còn tồn tại khiến giới quan sát thận trọng trước bước tiến mới này.

Thỏa thuận mới giữa Mỹ và Trung Quốc có gì đặc biệt?

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Năm (giờ địa phương) cho biết, hai nước đã chính thức ký một thỏa thuận thương mại, chỉ hai tuần sau khi đạt được thống nhất tại London về việc đình chiến trong căng thẳng thương mại song phương.

Tuy nhiên, ông Trump không cung cấp bất kỳ chi tiết cụ thể nào về nội dung của văn kiện này. Một quan chức Nhà Trắng sau đó cho biết, thỏa thuận vừa ký là một “hiểu biết bổ sung” nhằm triển khai các nội dung đã thống nhất tại Geneva hồi tháng Năm.

Theo các nguồn thạo tin, thỏa thuận lần này chỉ là sự ghi lại bằng văn bản những điều khoản đã đàm phán trước đó, vốn trước đây chỉ tồn tại dưới dạng cam kết miệng. Điều này cho thấy chính quyền Mỹ đã lắng nghe ý kiến chỉ trích trước đó về việc thiếu cơ sở pháp lý rõ ràng trong các thỏa thuận.

Advertisement

Ông Donald Trump tại một sự kiện quảng bá dự luật ngân sách của ông tại Nhà Trắng vào thứ năm

Hai bên đã đạt được gì tại Geneva và London?

Tại Geneva, hai bên đã đồng ý giảm đáng kể thuế quan trong vòng 90 ngày nhằm tạo điều kiện cho một thỏa thuận thương mại toàn diện hơn. Tuy nhiên, tiến trình này đã bị đình trệ do bất đồng về xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc và kiểm soát xuất khẩu của Mỹ.

Đầu tháng này, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent dẫn đầu phái đoàn đến London đàm phán với Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong. Sau hai ngày làm việc, hai bên thông báo đã đạt được một thỏa thuận, nhưng tiếp tục giữ kín chi tiết.

Tới ngày thứ Năm, ông Howard Lutnick – Bộ trưởng Thương mại Mỹ – xác nhận trên Bloomberg rằng, “thỏa thuận tại Geneva đã được ký kết và hoàn tất hai ngày trước đó”, ám chỉ đây chính là văn kiện mà ông Trump đề cập.

Thỏa thuận này có thực sự mang lại lợi ích lâu dài?

Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ-Trung, ông Sean Stein, nhận định rằng nếu thỏa thuận mang lại sự ổn định, công bằng và minh bạch hơn trong quan hệ thương mại song phương, thì đây sẽ là “một thắng lợi lớn cho cả hai nước”.

Tuy nhiên, phía Trung Quốc không đưa ra bất kỳ phản hồi chính thức nào, khiến giới quan sát đặt câu hỏi về mức độ cam kết thực sự của Bắc Kinh trong văn kiện này.

Thỏa thuận được công bố đúng thời điểm chính quyền Trump chạy đua hoàn tất các hiệp định thương mại song phương khác trước ngày 9/7 – thời điểm các mức thuế “có đi có lại” lên tới 50% sẽ có hiệu lực trở lại nếu không đạt được thỏa thuận.

Những quốc gia nào đã đàm phán thành công với Mỹ?

Cho đến nay, Anh là quốc gia duy nhất đã ký kết một thỏa thuận thương mại với Mỹ. Trong khi đó, Trung Quốc tạm thời đạt được mức thuế ưu đãi 10% thay vì 50%, sau một thời gian ăn miếng trả miếng về thuế quan.

Mỹ cũng duy trì mức thuế bổ sung 20% đối với toàn bộ hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, với lý do Bắc Kinh chưa ngăn chặn hiệu quả nguồn cung tiền chất sản xuất fentanyl – một loại ma túy tổng hợp gây tranh cãi.

Bên cạnh đó, Mỹ đang xem xét áp dụng thuế toàn cầu với các mặt hàng chiến lược như vi mạch, linh kiện điện tử, thiết bị hàng không vũ trụ, dược phẩm, gỗ, đồng và khoáng sản quan trọng – nhằm bảo vệ ngành công nghiệp trong nước.

Thỏa thuận Mỹ-Trung lần này sẽ đi xa đến đâu?

Dù thỏa thuận đã được ký, sự mập mờ về nội dung và các bất đồng còn tồn tại khiến giới phân tích không kỳ vọng nhiều vào khả năng chấm dứt triệt để chiến tranh thương mại. Nếu không có các cam kết rõ ràng và thực thi hiệu quả, nguy cơ tái căng thẳng vẫn còn nguyên.

Chính quyền Trump hiện đang chịu sức ép phải đạt được tiến triển nhanh chóng trước thời hạn áp thuế vào ngày 9/7. Trong khi đó, Trung Quốc cũng phải tính toán giữa lợi ích ngắn hạn về thương mại và mục tiêu dài hạn về công nghệ và tự chủ kinh tế.

Tương lai của thỏa thuận này phụ thuộc rất nhiều vào mức độ tuân thủ và thiện chí từ cả hai phía, cũng như phản ứng của các nền kinh tế lớn khác đang theo dõi sát sao.