Juventus và gia đình Agnelli: 1 thế kỷ thống trị nhuốm màu mờ ám

Nhà Agnelli đã có 95 năm sở hữu Juventus, và Juve không chỉ là một cỗ máy chiến thắng, mà còn mang theo sự mờ ám của lịch sử.

Đi trước thời đại

Năm 1923, Edoardo Agnelli sở hữu Juventus khi mới ở tuổi 31 nhờ tài sản khổng lồ của tập đoàn xe hơi FIAT. Nhà Agnelli dùng tiền mua những cầu thủ giỏi nhất và HLV tốt nhất, và Juventus mở đầu thập niên 1930 với 5 chức vô địch Serie A liên tiếp. Edoardo thiệt mạng năm 1935 trong một vụ tai nạn máy bay, nhưng di sản của gia đình Agnelli được nối tiếp bởi Gianni Agnelli.

Gianni Agnelli

Gianni chơi thân với nhiều doanh nhân, chính trị gia và người nổi tiếng, nhưng cũng quan tâm không kém đến cuộc sống của công nhân tập đoàn FIAT: Tập đoàn này xây nhà ở và trường học để công nhân cư trú và cho con đi học, họ được thưởng thêm tiền đi nghỉ phép và được trợ cấp hào phóng sau nhiều năm cống hiến.

Gianni đòi hỏi tiêu chuẩn cao từ cầu thủ của Juventus: Cắt tóc gọn gàng, không hình xăm lộ liễu hay nhuộm tóc quá lố, và thể hiện sự lịch thiệp lẫn tinh thần thể thao. Đổi lại họ được trả lương cao, được gìn giữ hình ảnh công chúng và bảo vệ đời tư cá nhân. Nếu họ có khó khăn tài chính, nhà Agnelli sẽ lập tức đứng ra giúp đỡ; nếu họ có tài, một số được bổ nhiệm những vị trí cao cấp ở CLB.

Nếu Gianni là bộ mặt của Juventus, người điều hành thực sự là em trai Umberto. Ham đọc sách và đời tư kín tiếng, Umberto có sự nghiệp quản trị xuất sắc khi từng làm CEO cho FIAT, Chủ tịch LĐBĐ Italia và thậm chí là Nghị sĩ Quốc hội Italia. 22 tuổi đã làm CEO đội bóng, Umberto mua cầu thủ & tuyển HLV để đưa Juventus tới 40 chức vô địch trong 49 năm, chịu trách nhiệm cho 3 kỷ nguyên hoàng kim khác nhau.

Umberto Agnelli trong một cuộc gặp với các cầu thủ Juventus, 1959

Từng có câu nói “Đội bóng chạy theo sự tiến hóa của Italia”, cách Umberto điều hành Juventus phản ánh kinh tế của Italia và của FIAT: Đầu tư mạnh khi phát đạt, nhưng tiết kiệm khi tiền hao hụt. Họ trả ít hơn cả đội mới lên hạng Venezia khi mua tiền đạo Paolo Rossi, bán ngôi sao đang lên Christian Vieri cho Atletico Madrid, và nhả cựu Quả bóng Vàng Zinezine Zidane sang Real Madrid.

Sau khi Gianni và Umberto qua đời lần lượt vào năm 2003 & 2004, con trai của Umberto là Andrea Agnelli nắm quyền chủ tịch của Juventus và tiếp tục mang đến cho CLB kỷ nguyên thống trị hiện tại, khi Juve đã đoạt 7 scudetto liên tiếp và 2 lần vào chung kết Champions League.

Scandal

Juventus với lượng công nhân FIAT khổng lồ được coi là đội bóng có lượng fan đông nhất khi chỉ tính riêng ở Italia, nhưng cũng bị ghét không kém và được gắn liền với những scandal & nghi án dàn xếp tỷ số. Nhà Agnelli, với khối tài sản giàu nhất nước Ý lẫn các mối quan hệ cấp cao, đã tạo nên mối nghi ngờ rằng Juventus luôn được thiên vị trên sân bóng bởi các trọng tài.

Không ít sự kiện đáng ngờ đã xảy ra trong lịch sử bóng đá Ý có dính tới Juventus. Bàn thắng của Maurizio Turone (AS Roma) vào lưới Juventus năm 1981 không được công nhận, Fiorentina mất chức vô địch ở vòng cuối mùa 1981/82 vì lý do tương tự, và Inter Milan mất 1 quả penalty lẫn bị thổi phạt một bàn thắng hợp lệ trong trận derby Italia tháng 4/1998.

Luciano Moggi, nhân vật trung tâm của Calciopoli

Sự đáng ngờ này xuất phát từ việc nhà Agnelli đã bổ nhiệm hai nhân vật tai tiếng trong lịch sử bóng đá Ý. Năm 1970, Italo Allodi được trao chức giám đốc bóng đá của Juve, người đàn ông này bị tố cáo đã hối lộ trọng tài ở các kỳ bán kết Cúp C1 các năm 1964, 1965, 1966 khi còn ở Inter và tiếp tục làm dấy lên nghi án này sau khi Derby County bị Juventus loại khỏi bán kết năm 1973.

Năm 1994, nhà Agnelli sau khi chứng kiến sự thống trị của AC Milan nhờ túi tiền của Silvio Berlusconi đã bổ nhiệm Luciano Moggi làm giám đốc thể thao. Tên của Moggi gắn liền với Calciopoli, scandal dàn xếp tỷ số bị phanh phui vào năm 2006 khiến Juventus bị giáng xuống đá ở Serie B. Không những vậy Moggi còn bị tố đã cho cầu thủ Juventus tiêm doping khi vô địch Champions League năm 1996.

Trong quá trình duy trì sự thống trị Italia, nhà Agnelli đã tỏ ra quyết liệt tuyển những nhà quản trị giỏi nhất, kể cả từ tay đối thủ (Allodi góp phần tạo nên đội hình Inter vĩ đại thập niên 1960, Moggi giúp Napoli vô địch Serie A năm 1990). Nhưng cũng do đó mà họ đã nhờ đến hai nhân vật khiến tiếng tăm đội bóng lớn được thiên vị của Juventus thêm phần in sâu vào dư luận quốc tế, và Juventus sau 12 năm vẫn là cái tên được nhắc tới đầu tiên khi nói về Calciopoli và dàn xếp tỷ số.