36 anh hào đua Cúp bạc Champions League: Thể thức mới hay nhiều hơn dở

Thể thức mới của Champions League đã được kiểm nghiệm qua 2 vòng đấu trên thực tế. Đã có thể đúc kết vài điều quan trọng khi giai đoạn “league” trải qua 1/4 chặng đường. Có những cái hay mang tính mới mẻ, hoặc nói cách khác thể thức này “hay” nhiều hơn “dở”.

"Hệ Thụy Sĩ" lần đầu xuất hiện trong bóng đá đỉnh cao

Đây có lẽ là lần đầu tiên chúng ta được xem một giải đấu lớn với thể thức quá lạ. Giới chuyên môn gọi thể thức này là thể thức thi đấu theo “hệ Thụy Sĩ”. Nhưng kỳ thực, giải vô địch bóng đá Thụy Sĩ cũng không chơi như vậy. Trên thực tế, các nền bóng đá cỡ trung bình và nhỏ như Thụy Sĩ không thể có nổi 36 đội tranh tài trong cùng một đẳng cấp.

Advertisement

UEFA giã từ thể thức vòng bảng quen thuộc ở Champions League

Trên nguyên tắc, có càng ít đội thì càng thích hợp để đá vòng tròn, mà chỗ cốt lõi của thể thức đá vòng tròn là tất cả đều sẽ gặp nhau. Ở các giải đấu thường chỉ có 10 đội (nay đã tăng lên 12) như Thụy Sĩ, người ta thậm chí còn đá vòng tròn theo rất nhiều lượt, hoặc nhiều giai đoạn, chứ không phải chỉ là vòng tròn 2 lượt như 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu. Cách đá này có lợi cho các đội mạnh, dù trên danh nghĩa thì đấy là thể thức công bằng (tức không đội nào có lợi).

Ngược lại, khi có quá nhiều đội (cúp FA của Anh có khoảng 800 đội tranh tài mỗi năm) thì phải đá theo thể thức loại trực tiếp. Thể thức này dễ tạo bất ngờ bởi chỉ một sai lầm nhỏ có thể khiến đội mạnh thất bại và bị loại ngay sau 1 trận thua (mà ai chẳng có lúc sai lầm). Đội bóng nhỏ có lợi trong thể thức đấu loại trực tiếp.

Ở Champions League mùa này, tất cả cùng được đưa vào một bảng xếp hạng chung, gồm đến 36 đội. Nhưng mỗi đội chỉ đá 8 trận, với 8 đối thủ cụ thể, mỗi trận có đúng 1 lượt. Để tạo tình trạng công bằng tối đa về mặt lý thuyết, UEFA cũng chia các đội làm 4 nhóm hạt giống (mỗi nhóm 9 đội). Mỗi đội sẽ gặp 2 đối thủ trong từng nhóm.

Ở bảng xếp hạng chung cuộc thì 12/36 đội cuối cùng bị loại; 8 đội đầu bảng đi tiếp; 16 đội ở khoảng giữa chia cặp đá play-off để chọn thêm 8 đội đi tiếp, vào vòng 16 đội. Kể từ sau đó thì các đội đá loại trực tiếp, với thể thức tương tự trước đây ai cũng đã biết.

“Hệ Thụy Sĩ” vốn là thể thức thi đấu của môn cờ vua. Áp dụng vào bóng đá dĩ nhiên là hơi khập khiễng, vì bóng đá khác cờ vua. Xin nói thêm: “khập khiễng” chỉ là một đặc điểm, không nhất thiết là… xấu hơn hay tốt hơn!

Đã thấy vài hệ lụy... hấp dẫn

Khác biệt đầu tiên so với những mùa bóng trước là đội nào thuộc nhóm hạt giống số 1 cũng đều phải đá 2 trận với các đối thủ trong cùng nhóm này. Thế là xuất hiện rất nhiều cặp đấu “thượng đỉnh” ngay từ giai đoạn đầu tiên.

Vòng đấu giữa tuần này có trận Barcelona – Bayern Munich, hoặc Real Madrid – Borussia Dortmund, chính là sự tái hiện của trận chung kết Champions League mùa trước. Vòng khai mạc có trận Manchester City – Inter Milan. Sắp tới còn có các trận như Liverpool – Real Madrid, hoặc Paris SG – Manchester City…

Những trận đấu lớn như Inter Milan - Man City diễn ra nhiều hơn với thể thức mới

Vòng bảng của Champions League kiểu cũ không có nhiều trận hấp dẫn như vậy. Mặt khác, trong vòng bảng kiểu cũ, một đội thuộc nhóm thấp hơn nếu thắng được hạt giống số 1 thì gần như chắc chắn đội bóng “nhỏ hơn” đã yên tâm hẳn. Ngược lại, đội “đại gia” có khả năng mất ngôi đầu bảng, dù vẫn đá tốt các trận còn lại và không bị loại. Bây giờ rất khác.

Aston Villa đã xuất sắc quật đổ Bayern Munich (thuốc nhóm hạt giống số 1). Kết quả bất ngờ này rút cuộc sẽ dẫn đến điều gì, thì… chịu! Còn phải chờ xem tiếp vậy.

Thực tế, tuyệt đại đa số người hâm mộ chỉ xem trận nào, biết trận ấy, trong hai vòng đấu đã qua. Ít ai hình dung ra nổi, rằng bảng xếp hạng chung cuộc sẽ như thế nào. Thậm chí, còn không dễ nhớ đội bóng ưa thích của mình sẽ gặp những đối thủ nào ở giai đoạn “league”, chứ đừng nói chuyện hình dung kết cục tổng thể. Người ta chỉ nói ra (thừa nhận) hay không mà thôi!

Ba gã khổng lồ Bayern Munich, Barcelona, Real Madrid đều đang đứng ở khoảng giữa của bảng xếp hạng, tức là nhóm đội không vào thẳng vòng sau, nhưng cũng không bị loại ngay. Một mặt, giai đoạn “league” chỉ mới trải qua 2 vòng nên chưa dễ kết luận điều gì. Nhưng mặt khác, cũng chỉ còn 6 vòng nữa. Đây là “hệ Thụy Sĩ”, chứ đâu phải là giải VĐQG gồm đến 38 vòng như Premier League, để các ông lớn vẫn yên tâm sau 1-2 trận sẩy chân!

Một trong những điều kiện quan trọng để có được sự hấp dẫn trong môn bóng đá chính là chi tiết… không biết trước. Đây là khía cạnh thú vị của cái điều vừa nêu, rất khó kết luận điều gì chung cuộc, sau khi chúng ta đã xem những trận đấu lớn.

Lý thuyết nói gì?

Theo thông lệ, ban chuyên môn của UEFA luôn xem lại, phân tích và đúc kết những nét chuyên môn quan trọng về Champions League sau mỗi mùa bóng.

Kết luận thường thấy, người ta không dễ đảo lộn kết quả trong những cuộc đối đầu thượng đỉnh. Đại khái là những bộ óc siêu phàm trong giới cầm quân đã nghiên cứu nát nước về nhau và chuẩn bị rất kỹ về mặt chiến thuật. Từ đó, khi một đội đã thắng trận lượt đi thì khả năng cao là sẽ bảo vệ được ưu thế trong trận lượt về, vì các bên coi như “hết bài”.

Bayern Munich thua Aston Villa và phải chờ nhanh nhất sang năm sau để có cơ hội "đòi nợ"

Nhưng thể thức của giai đoạn “league” mùa này không có lượt về. Villa đã thắng Bayern thì gã khổng lồ Đức không còn cơ hội nào để đảo ngược tình thế nữa. Cũng như Real Madrid đã thua Lille. "Kền kền trắng" không có dịp đá lại nữa,

Mỗi đội đá 8 trận “league”, nghĩa là được tối đa 24 điểm. Theo máy tính của hãng Opta, đội nào được 16 điểm thì đã có đến 98% cơ hội nằm trong “top 8” nghĩa là vào thẳng vòng trong. Đội nào được 10 điểm thì đã có 99% nằm trong “top 24”, nghĩa là ít nhất cũng được đá play-off chứ chưa bị loại ngay.

Thật ra, bóng đá khác hẳn cờ vua, như đã nêu. Trong bóng đá, nếu bạn giành trọn 3 điểm thì đối phương 0 điểm, nhưng nếu hòa thì mỗi đội đều chỉ được 1 điểm (chứ không phải là 1 điểm rưỡi). Có 1 điểm sẽ “lọt ra ngoài” từ mỗi trận hòa. Tổng quát hơn: nếu bạn có 10 điểm (từ con số tối đa 24) thì các đối thủ có bao nhiêu điểm? Không biết! Hãy chờ xem máy tính của gã khổng lồ thống kê Opta chính xác đến đâu.

Trước mắt, đã thấy được rằng tính bất ngờ tăng cao khi Champions League mùa này dùng “hệ Thụy Sĩ”. Mùa trước, 8 đội “hạt giống số 1” thắng 6, hòa 1, thua 1 trong loạt trận ra quân của họ ở vòng bảng.

Mùa này, 9 đội “hạt giống số 1” chỉ thắng 5, hòa 2, thua 2 ở vòng đầu tiên. Mùa trước, 8 đội thuộc nhóm cuối cùng đều không chiến thắng ở trận ra quân. Mùa này, có đến 4 trong 9 đội thuộc nhóm cuối cùng chiến thắng ngay trận ra quân!