Số phận của đế chế Google hiện đang nằm trong tay một người

Google đang đối mặt với nguy cơ lớn nhất trong lịch sử: bị chia tách mảng kinh doanh cốt lõi – công cụ tìm kiếm. Thẩm phán Amit Mehta sẽ quyết định liệu Google có phải thay đổi căn bản mô hình hoạt động hiện nay hay không, sau khi bị kết luận là độc quyền trong thị trường tìm kiếm và quảng cáo liên quan.

Google có thể bị chia tách

Thẩm phán Liên bang Mỹ Amit Mehta đang cân nhắc các biện pháp trừng phạt đối với Google sau khi Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) chứng minh công ty này đã vi phạm luật chống độc quyền. Đây là vụ kiện nghiêm trọng nhất mà mảng tìm kiếm của Google từng đối mặt – đe dọa tới doanh thu và mô hình vận hành cốt lõi của hãng.

Trong giai đoạn tranh luận về giải pháp xử lý, DOJ yêu cầu Google phải thực hiện hàng loạt thay đổi lớn: bán trình duyệt Chrome, chia sẻ dữ liệu tìm kiếm với các đối thủ và hủy bỏ các hợp đồng độc quyền giúp Google luôn là công cụ tìm kiếm mặc định trên điện thoại và trình duyệt.

Advertisement

Tổng giám đốc điều hành Alphabet Sundar Pichai phát biểu tại sự kiện Google I/O ở Mountain View, California, thứ Ba, ngày 20/5/2025. 

Google phủ nhận hành vi độc quyền và cho biết sẽ kháng cáo. Tuy nhiên, tiến trình này có thể kéo dài nhiều năm, trong khi thẩm phán Mehta sẽ ra quyết định vào tháng 8 tới.

Việc bán trình duyệt Chrome sẽ ảnh hưởng thế nào đến Google?

Trình duyệt Chrome hiện là trình duyệt phổ biến nhất thế giới, phần lớn nhờ việc được cài sẵn trên các thiết bị Android – hệ điều hành chiếm thị phần lớn toàn cầu. Chrome sử dụng Google làm công cụ tìm kiếm mặc định, qua đó giúp Google thu về hàng chục tỷ USD từ quảng cáo.

Nếu bị buộc phải bán Chrome, Google sẽ mất một kênh quan trọng để tiếp cận người dùng. Đồng thời, việc chấm dứt các hợp đồng độc quyền với các hãng công nghệ khác, như Apple, cũng sẽ khiến Google gặp khó khăn trong việc duy trì vị thế dẫn đầu trên thị trường tìm kiếm.

Điển hình, Google hiện trả khoảng 20 tỷ USD mỗi năm để giữ vị trí tìm kiếm mặc định trên trình duyệt Safari của Apple. Nếu mất thỏa thuận này, không chỉ Google thiệt hại mà Apple cũng bị ảnh hưởng tài chính đáng kể.

Ngoài vụ tìm kiếm, Google còn bị kiện vì lĩnh vực nào khác?

Đây không phải là vụ kiện chống độc quyền duy nhất mà Google đang phải đối mặt. Trong một vụ án riêng biệt, thẩm phán Leonie Brinkema cũng kết luận Google đã lạm dụng vị thế độc quyền trong mảng công nghệ quảng cáo trực tuyến, đặc biệt là với các hệ thống máy chủ quảng cáo và sàn giao dịch quảng cáo.

Tuy nhiên, DOJ chưa thể chứng minh Google độc quyền ở mảng mạng quảng cáo – một phần khác trong vụ kiện này. Dù vậy, nếu hai vụ kiện cùng dẫn tới những biện pháp trừng phạt nghiêm khắc, Google có thể buộc phải thay đổi toàn diện cấu trúc và cách vận hành các mảng kinh doanh chủ lực.

Google phản ứng thế nào trước các cáo buộc?

Google cho rằng các biện pháp đề xuất của DOJ là quá mức và sẽ chỉ tạo lợi thế cho các đối thủ như Microsoft và công cụ tìm kiếm Bing. Đồng thời, công ty cảnh báo rằng việc áp đặt những thay đổi này có thể khiến các nhà sản xuất thiết bị tăng giá bán, gây thiệt hại cho người tiêu dùng.

Google khẳng định người dùng chọn dịch vụ của họ vì chất lượng, chứ không phải vì bị ép buộc. Hãng cũng cho biết các sản phẩm, bao gồm cả trên thiết bị iOS, vẫn tiếp tục tăng trưởng ổn định.

Về lâu dài, Google kỳ vọng có thể đảo ngược phán quyết của tòa nếu thắng trong quá trình kháng cáo.

Trí tuệ nhân tạo có làm thay đổi cuộc chơi tìm kiếm?

Một yếu tố mới đang âm thầm định hình lại thị trường tìm kiếm: sự trỗi dậy của trí tuệ nhân tạo sinh ngữ (generative AI). Khi vụ kiện được khởi xướng vào năm 2020, ChatGPT còn chưa ra đời. Nhưng hiện nay, các công cụ tìm kiếm AI như ChatGPT Search, Claude của Anthropic hay Perplexity đang trở thành đối thủ tiềm năng của Google.

Thậm chí, một lãnh đạo cấp cao của Apple tiết lộ rằng số lượng truy vấn tìm kiếm trên trình duyệt Safari đã giảm trong tháng 4 – điều chưa từng xảy ra – do người dùng chuyển sang sử dụng ứng dụng AI.

Dù vậy, Google vẫn cho rằng họ đang giữ vững đà tăng trưởng và cũng đã tung ra các sản phẩm cạnh tranh như AI Overviews – phần tóm tắt AI xuất hiện đầu trang kết quả tìm kiếm, và AI Mode – chế độ trò chuyện với AI tương tự như ChatGPT.